Δημοσιεύθηκε στo ΓΝΩΡΑ Confidential, 30/03/2022.
Το μοναδικό, κυπριακό, ανάλογο προηγούμενο, οι Προεδρικές ’08, ίσως κρύβει κάποια στοιχεία της απάντησης. Στον δρόμο για τις Προεδρικές ’08 ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος από σχεδόν σίγουρος νικητής, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, αποκλείστηκε από τον Β’ γύρο.
Το περιβαλλον
ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ είχαν συνεργασθεί στις Προεδρικές ’03 και εξέλεξαν τον Παπαδόπουλο από τον Α’ γύρο. Μεσολάβησε, το 2004, το δημοψήφισμα για λύση του Κυπριακού στο οποίο ο Παπαδόπουλος ηγήθηκε της εκστρατείας του «Όχι» και θριάμβευσε με 76%.
Τον Απρίλιο ’07, έντεκα μήνες πριν τις εκλογές (όμοια χρονική απόσταση όπως σήμερα από τις Προεδρικές ’23) το ΑΚΕΛ συμμετείχε στη διακυβέρνηση Παπαδόπουλου και η αντίληψη ήταν ότι η συμμαχία τους θα διατηρείτο και στις Προεδρικές ’08. Στο παρασκήνιο όμως το ΑΚΕΛ διερευνούσε την προοπτική αυτόνομης καθόδου του ηγέτη του, αείμνηστου Δημήτρη Χριστόφια.
Μια έρευνα τον Απρίλιο ’07 της εταιρείας RAI Consultants, που δεν είχε δει το φως της δημοσιότητας, έδινε προβάδισμα 15 σχεδόν μονάδων στον Παπαδόπουλο έναντι του Χριστόφια και πέντε μονάδων έναντι του Ιωάννη Κασουλίδη, υποψήφιου του ΔΗΣΥ. Τον Μάιο ’07 το ΑΚΕΛ ναι μεν παρέμενε στην κυβέρνηση Παπαδόπουλου, αλλά ο ψίθυρος ότι εξέταζε την προοπτική αυτόνομης καθόδου είχε αρχίσει να διαχέεται. Παρά τον ψίθυρο, μια δεύτερη δημοσκόπηση, του Κέντρου Ερευνών του Cyprus College έδειξε παρόμοιο προβάδισμα (13 μονάδες) του Παπαδόπουλου. Και στις δύο έρευνες δεν μπορεί να παραγνωρισθεί ασφαλώς η εύνοια που απολάμβανε ο Παπαδόπουλος από το γεγονός ότι βρισκόταν στην εξουσία.
Η ανατροπη
Τον Ιούλιο ’07 το ΑΚΕΛ αποσύρθηκε από την κυβέρνηση Παπαδόπουλου και ανακοίνωσε την προεδρική υποψηφιότητα του Δημήτρη Χριστόφια, η δημοφιλία του οποίου ήταν ένας ακόμα παράγοντας που δεν μπορεί να παραγνωρισθεί. Σύμφωνα με τον ιστότοπο eklektor «Μετά από μια αρχική αναστάτωση στα ποσοστά όσων δήλωναν την πρόθεσή τους να ψηφίσουν για τον Παπαδόπουλο, που προκλήθηκε από την υποψηφιότητα του Χριστόφια, οι δημοσκοπήσεις από τον Σεπτέμβριο 2007 ακολουθούσαν τάση που ευνοούσε τον Παπαδόπουλο, τάση η οποία συνεχίστηκε μέχρι το τέλος. Πάνω από 50 δημοσκοπήσεις, εκτός από μια, έδειχναν να έχει το προβάδισμα».
Πέραν της αντίληψης ότι ο Παπαδόπουλος θα ήταν ο νικητής, επικρατούσε και μια δεύτερη βεβαιότητα: ότι ο Κασουλίδης θα έμενε εκτός Β’ γύρου. Αυτή την εικόνα επιβεβαίωναν ακόμα και δημοσκοπήσεις εξόδου κάλπης την ημέρα των εκλογών.
Ο Κασουλίδης τελικά τερμάτισε πρώτος μπροστά από τον Χριστόφια, και o Παπαδόπουλος αποκλείστηκε από τον Β’ γύρο, παρά τα αποτελέσματα δημοσκοπήσεων μηνών.
Τι συνεβη;
«Events, dear boy, events”, όπως είχε πει ο Βρετανός Πρωθυπουργός Harold MacMillan απαντώντας στην ερώτηση ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για ένα ηγέτη.
Τα γεγονότα συμβαίνουν, είτε μας αρέσει είτε όχι. Όταν συμβαίνουν προκαλούν νέα δεδομένα, ανατροπές, κινδύνους και ευκαιρίες. Ορισμένα είναι ορατά, άλλα πρέπει να τα διαισθανθείς. Η ικανότητα ενός ηγέτη, της πολιτικής, των επιχειρήσεων ή της κοινωνίας να ανταποκρίνεται έγκαιρα και με επάρκεια σε νέα δεδομένα αποτελεί την πιο κρίσιμη δεξιότητα που μπορεί να διαχωρίσει την επιτυχία από την αποτυχία και τον νικητή από τους ηττημένους.
